بررسی اثر پل زدن نانو ذرات در گذار سل ژل
پایان نامه
- وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه گیلان - دانشکده علوم پایه
- نویسنده کیانوش خاصی رزداری
- استاد راهنما صابر فرجامی شایسته فرهاد اسمعیلی قدسی
- تعداد صفحات: ۱۵ صفحه ی اول
- سال انتشار 1391
چکیده
روش سل –ژل یکی از روشهای مهم و پرکاربرد در صنعت و علوم مختلف است و حتی دارای کاربردهای مهمی در نانو تکنولوژی دارد. در نانو تکنولوژی سل-ژل را جز روشهای پایین به بالا می دانند. سل-ژل روشی است که در آن برای تولید مواد از فاز محلول استفاده می کنند. در این روش مواد جامد، به عنوان مثال سرامیکها از طریق واکنشهای هیدرولیز (آبکافت) و چگالش از فاز مولکولی مایع ایجاد میشوند]1[. اولین گزارش مربوط به ابداع آن مربوط به سالهای دهه 1800 میلادی است و بطور گسترده در دهه 1930 میلادی مورد مطالعه قرار گرفت و در این سال بود که با تلاشهای هارد ساختار شبکه سیلیکا ژل مورد قبول واقع شد. در فرایند سل-ژل شکل گیری شبکه ژل از فاز سل آغاز می شود. شکل گیری شبکه ژل از ذرات اثر قابل توجه ای بر روی خواص ماکروسکوپی مثل خواص چسبندگی، الاستیکی، رسانندگی و پایداری پراکندگی و ... دارد[2]. از این رو فهم بنیادی از عوامل مختلف که روی گذار سل ژل اثر می گذارند هم از لحاظ تئوری و هم از لحاظ عملی بسیار مهم است. در بررسی گذار سل به ژل ابتدا باید اجزای این گذار که شامل سل و ژل است را بطور کامل بشناسیم. کلوئیدها تعلیقی ناپیوسته (فاز پراکنده شدهای) از ذرات کوچک در حدود یک تا هزار نانومتر هستند که میتوان از نیروی گرانشی برروی آنها صرف نظر کرد. برهمکنش بین ذرات کلوئیدی از نوع نیروهای کوتاهبرد مانند جاذبه واندروالس است. اینرسی فاز پراکنده شده بقدری کوچک است که میتواند نشان دهنده حرکت بروانی (یا پراکندگی براونی) باشد[3]. به وسیله تکانههایی که از برخورد ذرات با یکدیگر یا با مولکولهای محیط ایجاد میشود گامهای تصادفی رخ میدهند. در تعریف سل میتوان گفت که: سل تعلیق کلوئیدی جامد در مایع است. ایروسل تعلیق کلوئیدی ذرات جامد در گاز است، و امولسیون بصورت تعلیقی از ذرات مایع در یک مایع دیگر تعریف میشود. همه این نوع از کلوئیدها را می توان برای تولید پلیمرها، نانو ذرات، فیلمهای نازک یا سرامیکها مورد استفاده قرار داد[4]. اندازه فاز پراکنده شده (ذرات) در محدوده مولکولهای میکروسکوپی تا اشیای ماکروسکوپی که با چشم غیر مسلح قابل دیدن نیستند، قرار میگیرند. قرار گرفتن در چنین محدودهای باعث بروز خواصی برای این ذرات میشود. ویژگی حاصل از اندازه ذرات: صرف نظر کردن از نیروی گرانشی برروی ذرات. حفظ پراکندگی با حرکت براونی. تعریف شکل و اندازه برای ذرات. برای آشنایی بیشتر با ظاهر ساختار سل و تمایز قرار دادن با محلول میتوان اثرتایندال را معرفی میکنیم: به پراکندگی نور توسط ذرات بسیار کوچک مخلوط، اثر تایندال گویند[5]. در شکل (1-1) می توان این اثر را مشاهده کرد. شکل 2-1: نمونه سمت راست یک محلول و نمونه سمت چپ یک سل است. با برخورد نور به ذرات سل میتوان مسیر حرکت نور را تشخیص داد.[6] ژل شامل یک شبکه سه بعدی از ذرات است که فاز مایع در میان آن قرار گرفته است. ژل به وسیله نیروی واندروالس یا پیوند هیدروژنی بین ذرات سل و شکل گیری اتصالات زنجیره ای تولید میشود. اگر برهمکنش در تولید ژل از نوع کوالانسی باشد ژل روندی برگشت ناپذیر دارد، اما فرایند ژل شدن برای دیگر برهمکنشها میتواند فرایندی برگشت پذیر داشته باشد[4]. در شکل (1-2) و (1-3) ساختار سل و ژل دو بعدی را می توان مشاهده کنید. در بسیاری از سیستمها ژل را برای سنتز مواد مورد استفاده قرار میدهند. گذار سل به ژل از طریق هیدرولیز پیش مادهها و چگالش مولکولهای هیدرولیز شده رخ میدهد. در شکل (1-4)رابطه کلی هیدرولیز و در شکل (1-5) رابطه کلی چگالش را مشاهده میکنید. شکل 1-4: رابطه کلی برای هیدرولیز شکل1-5: رابطه کلی چگالش مولکولهای هیدرولیز شده در فرآیند سل به ژل پیش مادهها برای تهیه ترکیبات کلوئیدی اغلب عناصر فلزی یا شبه فلزی هستند که به وسیله لیگاندهای مختلف محاصره میشوند. برای مثال پیش مادههای معروف برای اکسید آلومینیوم شامل نمکهایی مانندal?(no_3)?_3 و یا al?(oc_4 h_9)?_3 هستند. در حقیقت سل- ژل شامل دو مرحله است، ابتدا شکل گیری سل و سپس تغییر شکل سل به ژل [4]. بطور کلی دو روش مختلف برای شکل گیری ساختار ژل از سل وجود دارد. الف) ژل ذرهای: که با استفاده از شبکهای از ذرات کلوئیدی ساخته میشود. ژل پلیمری: که با استفاده از ایجاد زنجیره پلیمری ساخته میشود. فرایندی که برای شکل گیری ژل رخ میدهد به شکل سل وابسته است. سل میتواند بصورت محلول یا تعلیقی از ذرات کوچک باشد. در شکل (1-6) مکانیزمهای شکل گیری ژل را بصورت طرح وار مشاهده میکنید. تصویر سادهای از ژل شدگی را می توان به این صورت بیان کرد که، خوشهها به وسیله چگالش پلیمرها یا تجمع ذرات رشد میکنند با رشد، این خوشهها به یکدیگر متصل میشوند و یک خوشه بزرگتر که ژل نامیده میشود را تشکیل میدهند. وسعت این خوشه بزرگ به اندازه کل سیستم (ظرف حاوی سل) است. با شکل گیری ژل گرانروی و ویژگی ارتجاعی ژل افزایش مییابد. گرانروی اندازه گیری مقاومت یک مایع به تغییر شکل مایع براثر تنش کششی یا برشی تعریف میشود. یکی از روشهای تجربی در اندازه گیری نقطه ژل شدگی استفاده از پاسخ سیستم به تنشها میباشد، به طور مثال نقطه ژل شدگی را متناظر با مقدار معینی از گرانروی یا ویژگی ارتجاعی سیستم معرفی میکنند. مشکلی که در این روش وجود دارد این است که با تغییر شرایط پیشمادهها سرعت افزایش ویژگیهای ویسکوالاستیکی تغییر میکند[4]. سادهترین مدل نظری که میتوانیم برای سیستمی از ذرات در نظر بگیریم کرههای سخت هم اندازه است. در حقیقت کرههای سخت ایدهآل، کاملا سخت وغیر قابل نفوذ هستند. در واقع ذرات کروی تا زمانی که به هم متصل نشدهاند هیچ نیرویی به یکدیگر وارد نمیکنند اما زمانی که به یکدیگر تماس پیدا میکنند سختی آنها معنی پیدا میکند به این صورت که یک نیروی بسیار بزرگ از همپوشانی و تغییر شکل آن جلوگیری میکند. در تعیین رفتار فازی سیستمهای متشکل از ذرات باید اثرات آنتروپی مورد بررسی قرار گیرد. بنابراین میتوانیم سیستم را با چگالی تعداد ذرات مشخصه یابی کرد، برای این کار کسرحجمی ذرات (کسر حضورذرات) را بصورت زیر تعریف میکنیم[7]: ?=4/3 ?a^3 n/v , که در آن n تعداد ذرات سیستم و a شعاع ذرات و v حجم سیستم است. کارهایی که فیزیکدانها برای بررسی سیستمها و توصیف آنها استفاده میکنند در شکل (1-7) بصورت طرحوار آورده شده است. برای فهم علمی از رفتار سیستم مورد مطالعه ما نیاز به مدلی برای برهمکنش در آن سیستم داریم . بنابراین ما نیاز داریم نتایج حاصل از آزمایش تجربی را با نتایج حاصل از شبیه سازیهای عددی یا حلهای تحلیلی (برای مدلهایی که حل تحلیلی برای آن وجود دارد) مدل مقایسه کنیم. در بعضی مواقع برای مدلهایی خاص ما نیاز داریم تا نتایج حاصل از حل تحلیلی و حل عددی را با هم مقایسه کنیم. سوالی که پیش می آید این است که، چگونه یک مدل بسازیم؟ در واقع مدل را با توجه به برهمکنشی که در سیستم واقعی ممکن است وجود داشته باشد، میسازیم. یکی از ساده ترین مدل در سیالات، سیستمی است با کره های سخت که برهمکنش بین ذرات آن جفت پتانسیل چسبنده است. روش های تجربی در بررسی سیالات بصورت اندازه گیری در مقیاس ماکروسکوپی مانند اندازه گیری دما، فشار وچگالی سیالات انجام می گیرد که می توان با استفاده از این اندازه گیری خواص ترمودینامیکی مورد نظر را بررسی کرد. و یا اندازه گیری در مقیاس میکروسکوپی مانند آزمایش پراکندگی پرتوی تابشی که با استفاده از آن میتوان اندازه و موقعیت ذرات سیستم را محاسبه کرد. این اندازهگیری به سه روش انجام میشود، پراکندگی نوترون، پرا کندگی پرتو ایکس و پراکندگی نور لیزر[8] . 1-2شبیه سازی عددی شبیه سازی عددی برای سیالات کلاسیکی که اغلب آزمایش کامپیوتری خوانده می شود، معمولا به دو صورت انجام می شود. روش اول استفاده از روش دینامیک مولکولی و دیگری استفاده از مونت کارلو به روش متروپلیس است. در زیر بطور خلاصه اصول این دو روش را بیان می کنیم. 1-2-1روش دینامیک مولکولی رفتار سیستم در این روش به گونه ای است که از زمان پیروی میکند. هر ذره در یک حالت از سیستم برحسب دما و توزیع ماکسول-بولتزمن متناظر با آن و مختصات تکانه معینی، قرار می گیرد. ذرهها در هر گام از زمان متناظر با نیرو حرکت می کنند، که این نیرو از پتانسیل برهمکنشی بین ذرات بدست میآید. در این روش محاسبه نیرو وقتگیر است، بنابراین از الگوریتمی استفاده میشود که نیروها را یک بار در هر گام حساب میکند. یک گام درست یک پیش بینی درست است، به روش ویرلت-استورمر حالت و تکانه جدید با انتگرالگیری از معادله نیوتن در هر مرحله از زمان بدست میآید. در این روش باید گامهای کافی انجام گیرد تا به تعادل برسیم، سپس می توان خواص ترمودینامیکی را در زمان میانگین بدست آورد[9]. 1-2-2شبیه سازی مونت کارلو: در واقع روش مونت کارلو دستهای از الگوریتمهای محاسباتی برای سیستمهای مختلف است. در واقع یک راه حل تصادفی برای حل مسئله در یک فرمول احتمالی مناسب است. قاعده کلی روش مونت کارلو را می توان بصورت زیر نوشت: تلاش برای جابجایی ذرات بصورت تصادفی انتخاب میشود. محاسبه انرژی همبستگی در پیکربندی جدید. اگر انرژی بدست آمده از پیکربندی قبلی کوچکتر باشد پیکر بندی قابل قبول است. اگر کمتر نبود با احتمال exp^((-?u?kt)) قابل قبول است. نتایج بدست آمده نشان داده است که پیکربندی بدست آمده با استفاده از این الگوریتم یک فضای فاز مناسب است. گسترش کدها برای شبیه سازی mc منجر به ساده تر شدن استفاده از شبیه سازی مونت کارلو در مقایسه با شبیه سازی md متناظر با آن شده است. نتیجه این کدها اجرای سریعتر در محاسبهها است. یعنی شبیهسازی مونت کارلو معمولا به زمان کمتری برای اجرا نیاز دارد. روش mc را نمی توان برای سینتیک سیستم مورد استفاده قرار داد زیرا نمیتوان دادههای جنبشی را با استفاده از اجرای شبیه سازی مونت کارلو بدست آورد. این موضوع استفاده از این روش را محدود می کند[10]. 1-3مقدمه ای برتراوش : تراوش به پدیده هایی مربوط می شود که درآن خوشه ها از طریق اتصال ذرات رشد می کنند و گستردگی آن به اندازه سیستم مورد مطالعه بستگی دارد. مفهوم تراوش در مطالعه بسیاری از پدیده ها مورد استفاده قرار می گیرد مانند گسترش آتش در جنگل، گسترش لکههای نفتی، گذار سل-ژل در پلیمر شدن، جاری شدن مایع در محیط متخلخل، گذار فلز- عایق در جامدات بی شکل و .... مثال ساده ای که می توان برای نفوذ تعریف کرد مراحل تصادفی پرشدن مکان در شبکه مربعی n×n است. دو مکان پر شده در همسایگی شبکه را اتصال گویند و گروهی از مکان های متصل را شکل گیری خوشه گویند. در ابتدا خوشه های کوچک در شبکه ایجاد می شوند، با افزایش اشغال مکان ها و رسیدن به مقدار بحرانی که معروف به آستانه نفوذ است خوشه های کوچک به هم متصل شده و یک خوشه بی نهایت بزرگ را ایجاد می کنند. در شکل (1-8) شبیه سازی از شکل گیری خوشه وگذار را می توانید ببینید. شکل1-8: شکل گیری خوشه نامحدود را در آستانه نفوذ در شبکه مربعی دو بعدی نشان می دهد[11]. مثال دیگر از گذار، رسانندگی در ترکیب کردن مواد است که در آن پرکننده های فلزی در میان یک ماتریس عایق پراکنده می شوند. در کسر کم حضور پرکننده های فلزی، این پرکننده های جزایری منزوی در حد میکروسکوپیک ایجاد می کنند ولی مسیری برای عبور الکترون بین این جزایر وجود ندارد. رسانندگی بین جزایری با افزایش کسر حضور ذرات پرکننده ظاهر می شود. در آستانه نفوذ رسانندگی الکتریکی در میان ترکیبات به صورت ناگهانی ظاهر می شود. در دو مثال فوق یک سری تشابه وجود دارد که می توان به صورت زیر بیان کرد. 1)پدیده تراوش به صورت تصادفی رخ می دهد. در مثال اول با وجود منظم بودن شبکه پراکندگی مکان های پرشده تصادفی بود. 2)گذر تراوش در یک نقطه بحرانی رخ می دهد. 3)خواص سیستم (یعنی تعداد، اندازه و توزیع خوشه ها و ...) در آستانه تراوش به صورت شدید و چشم گیری تغییر می کند. این تشابه مشخصه ی پدیده های تراوش از لحاظ بنیادی و عملی است. در دو مثال فوق تفاوتی وجود دارد که ناشی از شبکه منظم برای مثال اول و فضای پیوسته و نظم غیر شبکه ایی برای مثال دوم است[11]. 1-3-2تراوش پیوستار یکی از قدیمی ترین کاربردهای مفهوم گذار تراوش را می توان در درک مقدار بحرانی در شکل گیری پیوندهای شیمیایی (کووالانت، اتصال عرضی و مونومرها و ...) برای شکل گیریی شبکه ی ژل از محلول مونومرها مشاهده کرد. نقش تراوش در تقویت پلیمر به وسیله ی پیوندهای میله ای، میکروالیاف های سلولزی و نانوکریستال ها و همچنین به شکل صفحه ای و ذرات پرکننده می باشد. وجود گذار در تراوش در پلیمرها توسط وو وت و همکارانش از طریق اندازه گیری جریان شناختی پویا محاسبه شده است. مقیاس گذاری و بهنجارش برگشت پذیر روشی است که برای بیان سیمای عمومی از توان بحرانی پیوند برای خوشه ها در گذار استفاده می شود. اما در فهم کمیت هایی مانند اندازه کسر حجمی در آستانه ی تراوش باید برهمکنش بین ذره ایی، ساختار ذره و دامنه پیوند حاکم بر سیستم از نظر کوتاه بر بودن یا بلندبرد بودن مورد بررسی قرار گیرد. کاربرد تئوری تراوش در سیالات پیوسته را میتوان با معرفی معادلهی اورنیستاین- زیرنیکا که معادلهای برای تعیین همبستگی (اتصال) بین ذراتی که متعلق به یک خوشه هستند، بیان کرد. بیشتر کارهای تئوری در این زمینه بر روی ذرات کروی در شرایط همگن انجام شده است[12].
منابع مشابه
بررسی اثر دمای بازپخت بر میکروکرنشهای شبکهی نانو ذرات اکسید قلع تهیه شده به روش سل- ژل
SnO2 nanoparticles have been synthesized via sol-gel method in different annealing temperatures. TEM, FESEM and XRD techniques have been used to investigate the structure and morphology of SnO2 nanoparticles. The XRD pattern analysis shows all samples are single phase. XRD patterns show as the annealing temperature increases, the peaks become sharper which is related to the increase in the crys...
متن کاملمقایسه اثر پلی اتیلن گلیکول بر مورفولوژی نانو ذرات هیدروکسی آپاتیت تولید شده در دو روش: سل- ژل و رسوبی
هیدروکسی آپاتیت (HAP) به علت ویژگی زیست فعالی و استخوان دوستی می تواند به عنوان یک بیو سرامیک استفاده شود. واضح است که مورفولوژی کریستال HAP می تواند بر خواص خاصی مانند سطح ویژه و زیست فعالی وغیره تاثیر گذارد. بنابراین با توجه به اهمیت مورفولوژیHAP، در تحقیق حاضر نانو ذرات HAP با دو روش سل-ژل و رسوبی تولید شد. وبرای تغییر مورفولوژی از پلی اتیلن گلیکول(PEG) به عنوان اصلاح کننده آلی استفاده شد. ...
متن کاملارزیابی عملکرد کنسانتره گیاه آکانتوفیلوم لکسیوسکولوم برای سنتز نانو ذرات سیلیکا به روش سل-ژل استوبر
در این تحقیق نانوذرات سیلیکا با استفاده از روش ساده سل-ژل از پیش ماده تترا اتیل اورتوسیلیکات در حضور کنسانتره گیاهی آکانتوفیلوم لکسیوسکولوم به عنوان یک ماده فعال سطحی طبیعی، بدست آمد. اندازه ذرات و ریختشناسی آنها توسط تصاویر میکروسکوپ الکترون روبشی(SEM) و عبوری (TEM) بررسی شد. علاوه براین، نانوذرات تولید شده توسط طیف سنجی مادون قرمز فوریه (FTIR)، آنالیز پراش پرتو ایکس (XRD) و آنالیز BET خصوص...
متن کاملاثر بربرین در تنظیم آستروسیتهای Gfap+ ناحیه هیپوکمپ موشهای صحرایی دیابتی شده با استرپتوزوتوسین
Background: Diabetes mellitus increases the risk of central nervous system (CNS) disorders such as stroke, seizures, dementia, and cognitive impairment. Berberine, a natural isoquinolne alkaloid, is reported to exhibit beneficial effect in various neurodegenerative and neuropsychiatric disorders. Moreover astrocytes are proving critical for normal CNS function, and alterations in their activity...
متن کاملاثر بربرین در تنظیم آستروسیتهای Gfap+ ناحیه هیپوکمپ موشهای صحرایی دیابتی شده با استرپتوزوتوسین
Background: Diabetes mellitus increases the risk of central nervous system (CNS) disorders such as stroke, seizures, dementia, and cognitive impairment. Berberine, a natural isoquinolne alkaloid, is reported to exhibit beneficial effect in various neurodegenerative and neuropsychiatric disorders. Moreover astrocytes are proving critical for normal CNS function, and alterations in their activity...
متن کاملساخت نانو ذرات ابررسانای YBCO به روش ترکیبی سل- ژل، خود احتراقی
This paper describes the details of synthesizing nano crystalline YBCO superconductor using a sol-gel combustion method and the effect of sol pH and sintering temperature on particle size was investigated. The sintering temperature was chosen 880°C and the samples were annealed at this temperature for 5 hours. The morphology and structure of the nano scale products were characterized by powder ...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
نوع سند: پایان نامه
وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه گیلان - دانشکده علوم پایه
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023